پروانه‌نین سرگذشتی دکتر پروفسور محمدتقی زهتابی

پروانه نین سرگذشتی

سئودا گولونون رایحه سین تازه جه قانمیش
گول- گول قانادیندان آزاجیق شعله ده یانمیش
پروانه نی گوردوم.
سرمیشدیسه یانمیش قانادین تورپاغا یورغون
دوشموشدوسه دیلدن، گئنه ده آتشه وورغون
باخماقداایدی حیرصیله، اولدوز كیمی، گوزلر
اوددان نه گوروبسن، آ زاواللی؟ - دئیه، بیر آن
توتدوم قانادیندان.
ساپدیرمایاراق گوزلرینی بیر دم آلوودان:
- بیگانه سن، ای – سویله دی- افسانه لریمدن
قالدیردیغیم اولده كی پئیمانه لریمدن
احوالیمی بیلسه ایدین ازلدن گر آدیمدان
توتمازدی الین ایندی بو یانمیش قانادیمدان
- عاشیق تانیمیشدیر- دئدیم- آنجاق سنی دونیا
ائتمز سن، آدیندان گورونور، دهرده پروا
اوددان و آلوودان.
اما دئه گوره ك حالیوی، افسانه وی بیر- بیر
قصدین نه دی یانماقدان اود ایچره، اونو بیلدیر؟
- من سویله رم اما- دئدی- ال چك قانادیمدان
لاییق دئییل آزاد اولان انسانلارا زندان:
" دایم منی اوخشاردی آنام كورپه اوشاقكن.
تك لایلاریندان بونو خاطیرلاییرام من:
"آتشله یاراندیق!"
اورتردی عصیرلرجه یئری قاپ- قارا پرده
مطلق او قارانلیقلاری یلدا گئجه لرده
شیمشكلر عجایب سسیله گورلاییب، هردن
اوز اودلو قیلینجیله بیر آنلیقجا یاراركن:
- باخ، گور، بودور آتش- دئیه، سویله ردی آنام، من
فیكره دالیب، آتش دئیه، قاچماق دوشونركن
اوخشاردی و سویله ردی منه قایغیلی گوزله:
تئزدیر، هله گوزله!!
آخشام چاغی بیرگون بوتون عالم قارالاندا
ظلمت قوشو هر بیر طرفه كولگه سالاندا
خلوتده آنام سویله دی:
- دولدون یاشا آرتیق،
كئچمیشدیر او گونلر، بالا، كئچمیشدیر اوشاقلیق
عقلین كسیر آرتیق، قولاغ آس سویله ییم ایندی
قلبیمده كی سیرری:
" بیر آخشام آتان، گوستره رك شمعی اوزاقدان،
- هر وقت- دئدی- كورپم اولار بیر ایگیت آسلان،
سویله، اوسانیب تنگه گتیرسه اونو ظلمت
بیلمه ك دیله ییب سورساكی، بس هاردا حقیقت؟
قوی گئتسین اورا، اوردا حقیقت نه دیر آنلار
گر بیر آتا تك اوندا منیم حق- سعییم وار
گئتسین كی، یئتر نسله بو گئتمكله شرافت
كئچمیش بابالاردان منه چاتمیش بو وصیت…
قورتارجاق آتان اوددو اونو قاپ- قارا پرده،
دونمه دی بیرده.
دوزدور بالا اونلار، دئمیره م بیر داها تكرار
كئچمیش آنالاردان منه قالمیشدیر اینان بو
حق یول بو، حقیقت بو دور، اسرار جهان بو…
ظلمتده بونو سویله یه رك ، ایتدی بیر آندا
گئتدی آنام دا…
×××××
گون كئچدی، زامان كئچدی، قارانلیغدان اوساندیم
شیمشك چاخان آن یاتمیش ایدیم سانكی، اویاندیم
آخشام چاغی، ائتجه ك بالاما من ده وصیت
آتش دئیه گئتدیم.
تاپدیم من اوز آختاردیغیمی اوردا نهایت
هر بیر شئی اینان: شعله، ایشیق، نور، حرارت…
- بیلدیم، دئه- سوآل ائیله یه رك، بیرده دایاندیم:
- قاندین می حقیقت نه دیر آخیر؟
- بلی قاندیم.
لاكین او زامان سیررینی آنجاق اونون آندیم
كیم اودا یاندیم.
چونكی قانادیم اوددا یانان دمده، بیر آنلیق
گوردوم نئجه محو اولدو ایشیقلاردا قارانلیق!!
- یانماقدادا، بیچاره – دئدیم- وارمی حقیقت؟
- یانماقدا حقیقت سنه افسانه دیر البت،
اما منه یوخ، چونكی، قارانلیقدان اوساندیم
اودسوز عومورون قلبه ماحال اولدوغون آندیم،
آتش دئیه گئتدیم و نهایت اودا چاتدیم
ظلمت تورونو نورایله بیر لحظه ده آتدیم
بیر دمده ایشیقلاندی باشیم دا، بدنیم ده.
فیكریمده ن اوزاقلاشمادی اما وطنیمده
ظلمتلره قلبیمده درین نفرت اویاندی
فیكریم او قارانلیقلاری بوغماقدا دایاندی
جومدوم اودا، آچدیم قولومو اودلو هوسله
تا بیر قوجاق آتش گتیریم یوردوما تحفه
رحم ائتمه ییب عصیان آلوو جسمیمی یاخدی
شر قووه لر آت چاپدی قانیم سئل كیمی آخدی
یانماقدادا، عشقیم كیمی، دیلده ن- دیله دوشدوم
قان دالغاسی آتدی بو آزاد ساحیله دوشدوم.
ال چك قانادیمدان، گوروسن بیتدی حكایت.
- الدن سنی سالمیش بو آغیر گون، بو فلاكت
مرهم قویارام، دوز بوگونو – سویله دیم آرام-
قورتارمادی گون، وار یئنه ده آیری بیر آخشام.
- یوخ، یوخ- دئدی- سن آنلامادین قلبیمی، هئیهات!
هر عصره یاراشماز نه او مجنون، نه او فرهاد
هر بیر گونون اوز حوكمو، اوز افسانه سی واردیر
هر آیری اودون، آیری دا پروانه سی واردیر
هر بولبول ایله بیر گول آچیر عشق باغیندا
هر قیز گلین اولمازمی مگر اوز اوتاغیندا؟
آچمیش بو گولون ده دلی- دیوانه سی یم من
ایندی بو اودون، قان بونو، پروانه سی یم من
ال چك قانادیمدان!!
ال چك كی، دوغولموشكن اوزوم فیرتینالاردان
ساكت باخا بیلمه م دلی عمانا كناردان
هر دالغاسی بیر عومره برابر هیجاندیر
هر نعره سی خلق عاشیقینه بیر تازا جاندیر.
باخ كوكره ین عمان نه دئییر اودلو سسینده
مین نغمه سی، مین آتشی وار هر نفسینده
من گرمه لی یم سینه او چیلغین لپه لرده
گول- گول قانادیمدان گره ك اونلار اوپه لرده
چارپیشماسا قول اوردا، پولاد تك سوواریلماز
شیمشك كیمی قول اولماسا، ظلمت كی یاریلماز
- اوددور او، یاخیب وارلیغیوی یاندیراجاق دیر!
- یاندیرماغینا جاهیل اونون كورپه اوشاقدیر.
اوددا یاناراق، ظلمتی بوغماق دیله رم من
آل شعله اولوب، عرشه اوجالماق دیله رم من.
اوددان و آلوودان دوغولوبسوز اوزونوزده
واردیر هله ده اودلو قیغیلجیم گوزونوزده
اوددان بو ساغیندیرمازا بیلمه م نه سبب وار؟
- آلقیشلامیش آتشلری پئیوسته ازلدن
اوددان دوغولانلار.
آلقیش دئییرم من ده او وولقانلارا قلبا
وولقان گوجونه قورموش الیم گوللو گولوستان
قوی سن كیمی اود یاورولاری فیض آلا اوندان
- قورموشدور الین بیر تازا گوار ، بو دوزگون
غواص تك اونلار كی، و لاكین دور آرارلار
گولشن دئییل، سهو ائتمه سم، عمانه وارارلار!!
- بیر آرزو دور هر شخصه حیاتین دادین آلماق
- لذت! نه گوزه ل سوز! بونا شك ائتمیره م ، آنجاق
فرض ائت بورادا خیضر قدر اولدو حیاتیم
هر فیرتینادان، فرض ائیله یك، اولدو نجاتیم
عومروم كئچه جكدیر، توتالیم، هر یئنی گونده
مین تویدا، دویونده.
آخیر منی بیر گون اوداجاقدیر قارا تورپاق
بس اوندا وطن قلبینه باتمیش قارا جایناق؟!
بس وارلیغیمین، منلیگیمین خالیقی ائللر؟!
بس گنج اولاراق چیمدیگیم افسانه لی گوللر؟!
روحون، كونولون، حسلرین دایه سی گوللر؟!
بس اوندا سویون ایچدیگیم او گوزگو بولاقلار؟!
پئیوسته بولودلا اوپوشن نازلی او داغلار؟!‍‍‍‍‍‍
یوز بار وئره ن هر شاخه ده جنت كیمی باغلار؟!
چوللر‍،دره لر،یام- یاشیل اطلسلی یاماجلار؟
قاققیلداشاراق گویده سوزه ن نازلی توراجلار؟
آزادلیق اوچون چارپیشان ائل؟ قان توكه ن انسان؟!
ترك ائتدیگیم آل قانا بویانمیش اولو مئیدان؟!
زحمت آناسیندان مدنیت دوغورانلار؟!
بس وارلیغیمی قانلی ترایله یوغورانلار؟
بس اوندا حالال سود كی،اوشاقلیقدا دوشونده ن
امدیم آنامین من؟!
بس بونلارا بورجوم؟!
بس اوندا وصیت؟ اونودولسون مو وصیت؟!
ترك ائتسه م اگر،مین كره نفرت منه نفرت
یوخ،یوخ،منه گواردا پئیمانه گركمز
شهلا، جان آلان نرگس مستانه گركمز
دلبر دوداغیندان امره ك مست اولوب اولمه ك
من ایسته مم، آللاهی سئورسن، بوراخ، ال چك
دایم تازالیقلار  گونونون ایلك ایشیغیندا
چی ك و ایسینمه ك دیله ین تشنه بو كونلوم
ائل آرزوسو عمانینی بیر دمده، بیر آندا
كوثر دئیه، ساغر كیمی، ایچمه ك دیله ییر، قان!
ال چك قانادیمدان!!

عمر خیامین رباعیلری تورکو ترجمه فوق العاده عالی

داغلار داغیمدیر گه‌ل آی

داغچی یولداشلاریما